Hava Kalitesi ?l??m
a?? verilerine g?re, KKTC’deki ozon seviyesi, insan sa?l???n?n korunmas? icin
tespit edilen, maksimum g?nl?k “8 saatlik” ortalama de?er olan 120 mikrogram /m3
hedef de?erini 104 g?n boyunca a?t?.
Dairemiz, Avrupa
Birli?i ile yasal uyumla?t?rma ?al??malar? ?er?evesinde haz?rlanan “Hava
Kalitesinin De?erlendirilmesi ve Y?netimi T?z???” kapsam?nda 1Nisan ile 30 Eyl?l
periyodunu kapsayan “Yaz D?nemi Ozon Seviyeleri Raporu”nu yay?nlad?.
Alevkayas?
istasyonundan al?nan verilere g?re ise, insan sa?l???n?n korunmas? i?in tespit
edilen, maksimum g?nl?k “8 saatlik” ortalama de?er olan 120 mikrogram /m3 hedef
de?eri 104 g?n boyunca a??lm??t?r. En fazla a??m; s?cakl???n ve solar
radyasyonun en y?ksek oldu?u Temmuz, A?ustos ve Eyl?l aylar?nda meydana
gelirken, en az a??m ise Nisan ay?nda meydana geldi.
Ozon, azot oksitler
ile u?ucu organik bile?iklerin, g?ne? ????? alt?ndaki reaksiyonu sonucu meydana
gelmektedir. Y?ksek ozon konsantrasyonunun s?cakl???n y?ksek oldu?u, durgun
meteorolojik ?artlar alt?ndaki t?m Akdeniz ?lkelerinde olu?maktad?r.
Solar radyasyon oran?:
Alevkayas?
istasyonunda Temmuz ve A?ustos aylar?nda ?l??len ayl?k s?cakl?k ortalamalar?n?n
26.6 ?C ile 26.2 ?C oldu?u,“Yaz D?nemi Ozon Seviyeleri Raporu”nda, Temmuz ay?ndaki ortalama solar radyasyon miktar?n?n
326 w/m2 olarak tespit edilmi?tir.
AB normlar?na g?re
haz?rlanan taslak t?z??e g?re ozon konsantrasyonunun hedef de?er olan 120
mikrogram /m3 de?erini bir takvim y?l?nda 25 g?nden fazla a?mamas?
gerekmektedir.
Avrupa ?evre Ajans?’n?n
haz?rlad??? rapora ozonun ?lkesel de?il t?m Akdeniz’in b?lgesel bir sorunu oldu?u
belirtilmi?tir.
1 Nisan–30 Eyl?l d?nemini i?eren yaz periyodunda hava
kalitesi ?l??m a??ndan elde edilen verilere g?re, ozon seviyesinin, “1 saatlik” ortalama de?erinin 180 mikrogram/m3
oldu?u, bilgilendirme e?ik de?eri ile yine “1 saatlik” ortalama de?erinin 240
mikrogram/m3 oldu?u alarm e?ik de?erinin ise KKTC’deki hicbir
istasyonda a??lmam??t?r.
Al?nabilecek ki?isel ?nlemler:
Ozon; solunum ve akci?er
sorunlar?, burun ve bo?az tahribat? gibi sa?l?k sorunlar?n?n yan? s?ra
ekosistemde bozulmalara ve tar?msal ?retim kayb?na da sebep olmaktad?r.
Ozona neden olan
emisyonlar?n bir?ok kayna?? bulunmaktad?r. Bu kaynaklar?n ba??nda trafik,
sanayi faaliyetleri, enerji ?retim tesisleri, petrol depolama ve da??t?m
faaliyetlerinin yer almaktad?r.
Ozon seviyesinin y?kselmesi
ki?isel olarak al?nacak ?nlemlerle a?a??ya ?ekilebilir.
Al?nabilecek ?nlemler
s?yle:
“Ara?lar?n yak?t deposunu g?ne? batt?ktan
sonra doldurmak, Ara?lar?n bak?mlar?n? yapt?rmak, Solvent i?erikli ?r?nler
yerine su bazl? ?r?nleri kullanmak, daha az ta??t kullanmak, m?mk?n oldu?u
durumda y?r?mek, toplu ta??ma ara?lar?n? tercih etmek, bisiklet kullanmak
olarak s?ralanabilir.